همشهری‌آنلاین – گروه سیاسی: به‌گفته مسئولان مربوط، در رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۴، که تا روز جمعه ادامه می‌یابد، علاوه‌بر یگان‌های سطحی و پروازی نیروی دریایی ارتش و سپاه پاسداران، یگان‌های شناوری کشورهای چین و روسیه نیز به منطقه رزمایش آمده‌اند و نمایندگانی از پاکستان، قزاقستان، جمهوری‌آذربایجان، عمان، هند و آفریقای‌جنوبی به عنوان ناظر حضور دارند.
این رزمایش برای چهارمین سال متوالی است که با حضور ایران، چین و روسیه و برخی کشورهای به‌عنوان «ناظر» برگزار می‌شود و امسال نیز با شعار «با هم برای برقراری صلح و امنیت»، در منطقه‌ای به وسعت ۱۷هزارکیلومترمربع درحال برگزاری است.
اهداف رزمایش
- تحکیم امنیت و مبانی آن در منطقه
- گسترش همکاری‌های چندجانبه میان ایران، روسیه و چین
- نشان دادن حسن‌نیت و توانایی این کشورها درجهت حمایت مشترک از صلح‌جهانی
- ایجاد یک جامعه دریایی با آینده‌ای مشترک
- تقویت امنیت تجارت دریایی بین‌المللی
- ارتقای امنیت خطوط مواصلاتی دریایی در شمال اقیانوس هند
- مقابله با دزدی دریایی و تروریسم دریایی
- توسعه اقدام‌های بشردوستانه
- تبادل اطلاعات در حوزه امداد و نجات دریایی
- تبادل تجربیات عملیاتی و تاکتیکی
- تقویت امنیت خطوط کشتیرانی در محدوده مثلث تنگه هرمز، تنگه مالاکا و تنگه باب المندب
برنامه‌های رزمایش
- انجام تمرین‌های تاکتیکی متنوع
- تمرین عملیات نجات شناور دچار حریق
- تمرین آزادسازی شناور ربوده شده
- تمرین تیراندازی علیه اهداف مشخص
- تمرین تیراندازی شبانه به اهداف هوایی
- تمرین تبادل اطلاعات و گسترش شبکه فرماندهی
- تمرین عملیات کنترل مشترک در دریا
ناوگان حاضر در رزمایش
ایران
- ناوشکن جماران
- ناوشکن دنا
- ناوشکن بایندر
- ناو گناوه
- ناو زره
- ناو سیرجان
- ناو شهید سلیمانی
- ناو ابومهدی المهندس
- ناو شهید محمودی
- ناو تندر
روسیه
- رزمناو موشکی گارد واریاگ
- ناو بزرگ ضد زیردریایی مارشال شاپوشنیکف
چین
- یک ناوچه
- دو کشتی جنگی
- یک کشتی تدارکاتی
اهمیت راهبردی منطقه رزمایش
«شمال اقیانوس هند» درحالی به‌عنوان محدوده رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۴ درنظر گرفته شده‌است که این منطقه از اهمیتی راهبردی، به‌ویژه برای ایران برخوردار است. ایران به‌دلیل قرارگیری در شمال اقیانوس هند و همچنین مجاورت با خلیج‌فارس، تنگه هرمز و دریای‌عمان از موقعیت ژئوپلتیک ویژه‌ای در منطقه و حتی برخوردار است و برگزاری رزمایش مشترک با چین و روسیه، نمودی بر عزم جمهوری‌اسلامی به‌منظور تقویت صلح، ثبات و امنیت دریایی در خلیج‌فارس و اقیانوس هند به‌شمار می‌رود. این‌درحالی است که با توجه به تهدیدهای دریاپایه کنونی از یک‌سو و حجم گسترده صادرات و واردات ایران از طریق دریای عمان و اقیانوس هند، بر اهمیت برگزاری چنین رزمایش‌هایی، آن‌هم به‌صورت مشترک با قدرت‌های دریایی مانند روسیه و چین، افزوده‌است.
تقویت دیپلماسی دفاعی
علاوه‌بر اهمیت ژئوپلتیک و اقتصادی منطقه شمال اقیانوس هند برای ایران، این محدوده به‌دلیل قرارگیری در میان سه تنگه راهبردی جهان، شامل «تنگه هرمز» در شمال، «تنگه مالاگا» در شرق و «تنگه باب‌المندب» در غرب، برای امنیت و تجارت بین‌المللی نیز اهمیت راهبردی ویژه‌ای برخوردار بوده و همواره مورد توجه بسیاری از قدرت‌های جهانی بوده‌است. در چنین شرایطی تقویت «دیپلماسی دفاعی» باهدف تقویت امنیت دریایی در حوزه اقیانوس هند، دریای‌عمان و خلیج فارس، طی سال‌های گذشته به صورت مستمر در دستورکار جمهوری‌اسلامی قرار داشته؛ راهبردی که برگزاری رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی طی چهار سال گذشته، از جمله دستاوردهای آن به‌شمار می‌رود.
استمرار همکاری‌های راهبردی
رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۴ با حضور ایران، روسیه و چین را باید یکی از عرصه‌های همکاری راهبردی پکن، تهران و مسکو در حوزه‌های مختلف و به‌ویژه در بخش مناسبات نظامی – دفاعی دانست. این درحالی است که امروز کارشناسان اذعان دارند که مثلث ایران، روسیه و چین درحال شکل‌دهی به نظم تازه‌ای در ساختار بین‌المللی است که با عبور از یکجانبه‌گرایی غربی، درصدد شکل‌دهی به نظمی عادلانه در ساختارجهانی است. برهمین‌اساس هم هست که پکن، تهران و مسکو طی بیش‌از دو سال اخیر با توسعه همکاری‌ها، به‌ویژه در ساختارهای منطقه‌ای و بین‌المللی مانند گروه «بریکس» و «سازمان همکاری شانگهای»، گام‌های موثری برای تقویت پیوندهای منطقه‌ای و بین‌المللی با یکدیگر برداشته‌اند؛ رویکردی که برگزاری رزمایش مشترک دریایی یکی از عرصه‌های گسترش چنین همکاری‌هایی محسوب می‌شود.
نگرانی فزاینده آمریکا
برگزاری رزمایش مشترک دریایی ازسوی ایران، روسیه و چین طی چهار سال اخیر همواره با نگرانی دولت‌های غربی و به‌ویژه آمریکایی‌ها همراه بوده‌است. این درحالی است که در شرایطی کنونی و با توجه به تحولات دریای سرخ، به‌نظر می‌رسد دولت‌های غربی با حساسیت ویژه‌ای رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۴ را پیگیری می‌کنند. اگرچه طی سال‌های اخیر و در جریان برگزاری رزمایش، کاخ‌سفید از ابراز نگرانی دراین باره خودداری و تلاش کرده این رزمایش مشترک را «اقدامی عادی» قلمداد کند، اما در شرایط کنونی و با توجه به تحولات جاری در سرزمین‌های اشغالی، به‌نظر می‌رسد همگرایی روزافزون ایران، روسیه و چین، به‌ویژه در عرصه همکاری‌های نظامی – دفاعی، نگرانی‌های فزاینده‌ای را برای آمریکا به‌دنبال خواهد داشت.
